Na ogół nie lubimy kryzysów. Wolimy spokojne żeglowanie po bezpiecznych i przewidywalnych wodach życia. Chyba że nieco adrenaliny, drobne przygody od czasu do czasu, żeby nie było nudno... Osoby, które wolą nieustanne wyzwania, należą wszak do mniejszości. Tymczasem życie obfituje w kryzysy i nie sposób ich uniknąć. Jak sobie z nimi radzić? Psychologia oferuje tu wiele cennych podpowiedzi, a jako chrześcijanie również posiadamy w tym zakresie duchowy arsenał. Choć odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego?” mogą się pojawić dopiero po wielu latach, skutkiem ubocznym naszych kryzysów bywa dojrzałość i duchowy wzrost.
Fazy kryzysu i etapy pomocy
Podczas ostatniej powodzi na Dolnym Śląsku można było obserwować, jak zmieniała się sytuacja: najpierw proszono o wodę i ubrania, potem o wolontariuszy i ciężki sprzęt, wreszcie o osuszacze i pomoc finansową na przetrwanie zimy i odbudowę. Zarządzanie kryzysowe jako plan państwa na różne sytuacje, od klęsk żywiołowych po zagrożenia chemiczne czy ataki militarne, to bardzo przemyślana strategia. Od profilaktyki i prognozowania sytuacji, przez przygotowanie planów reagowania kryzysowego i ścisłą współpracę wielu instytucji, elastyczne reagowanie już w samej sytuacji kryzysowej (przy zapewnieniu ciągłości podstawowych funkcji państwa), aż po odbudowę potencjału (krótkofalową i długofalową), ewaluację (co, jak i dlaczego poszło nie tak) oraz zapobieganie kolejnym kryzysom w oparciu o już zdobyte doświadczenie. Dlaczego nie zastosować takich metod w przypadku kryzysów osobistych? Warto na przykład zauważyć, że etap ewaluacji jest na końcu, a nie w aktywnej fazie kryzysu (o ile nie chodzi o bieżące odkrycie źródła kryzysu potrzebne do zaradzenia mu, jak np. odkrycie źródła toksycznego wycieku). To ważne. Pomaga skupiać się na działaniu.
Nawet różniące się od siebie kryzysy osobiste, jak utrata pracy czy nagła choroba, przebiegają według zbliżonego schematu. Pierwsza konfrontacja z kryzysem rodzi… (…)
Więcej przeczytasz w najnowszym numerze kwartalnika PASTORES 106 (1) 2025.
AGNIESZKA MARIANOWICZ-SZCZYGIEŁ, psycholog, doradca chrześcijański, prezes Fundacji Instytut „Ona i On” (www.onaion.org.pl).
